Nghĩ về...thơ tình

Có phải một trong những dấu hiệu của tuổi già là cứ thích ngâm ngợi lại những bài thơ tình thuở trẻ, ngâm ngợi mà lại không thật sự muốn đi tìm hình ảnh tình yêu trong đó? 

Thế này nhé, khi ta 19 đôi mươi, ta đọc thơ tình có thể sẽ chẳng hiểu gì hết, chỉ thấy thích, vì cảm được niềm mê say trong tình yêu (của người khác), vì bị năng lượng đặc biệt của nó cuốn hút, vì thấy đó đúng... là thơ tình! 
Khi ta 30, 40, đã hiểu rồi, đã biết rồi, đã chứng nghiệm rồi, lại thấy chúng như không còn là thơ tình nữa, chúng vượt qua cả ranh giới tình yêu nam nữ thông thường, chúng là những lời "an ủi dịu dàng" và nhẹ nhõm giữa người với người, giữa mỗi người với chính bản thân mình... trong một cuộc đời dài đầy mỏi mệt và lo âu.
Giống như thể, có ai đó vừa kéo mình xuống ngồi cạnh họ, dưới một vòm cây râm mát, xào xạc lá và nắng mùa hè, và nói: cứ nghỉ một lát đi, bạn mỏi chân rồi, đường thì còn xa lắm!

--------------------------------------------------------

CHỈ NHỚ NGƯỜI THÔI ĐỦ HẾT ĐỜI

(Du Tử Lê)

chỉ nhớ người thôi đủ hết đời

chim về góc biển. Bóng ra khơi

lòng tôi lũng thấp. tâm hiu quạnh

chẳng chiến chinh mà cũng lẻ đôi.

chỉ nhớ người thôi đủ hết đời

buổi chiều chăn, gối thiếu hơi ai!

em đi để lại hồn thơ dại

tôi, vó câu buồn sâu sớm mai.

chỉ nhớ người thôi đủ hết đời

em còn gương lược dấu đường ngôi?

nằm mơ thấy tóc thơm vai hẹn

và, khoảng trời xanh đến rợn người.

chỉ nhớ người thôi đủ hết đời

bàn tay dư mấy ngón chia phôi!

(tặng nhau chín ngón không đeo nhẫn)

và những tàn phai đầy tuổi tôi.

chỉ nhớ người thôi đủ hết đời

như trời nhớ đất (rất xa xôi.)

nắng mưa nhớ mãi hàng hiên đợi

thư nhớ hồi âm. Lệ nhớ môi.

  *

chỉ nhớ người thôi sông đủ cạn

nói gì kiếp khác với đời sau.

đôi khi nghe ấm trên da, thịt

như thể ai đi mới trở về.

TÌNH CA

(Lê Đạt)

Em hàng tít đậm vui trang nhất

Anh buồn rao vặt cuối trang tư

Mồng một nắng cửa em xông đất

Anh chờ mưa khuất cuối giao thừa

Em nỡ phân tim làm hai nửa

Nửa quên phần anh nửa nhớ phần người

Đường nắng thường áo lưng ong chành sóng

Em bận lấy chồng gửi bóng anh chăm

Thu tuổi biển tổng trời xanh hoang dại

Mắt xanh còn khuếch đại lũy thừa xanh

Trọn kiếp mải đăm chiêu tự vị

Chữ nhất tâm nghĩa lại nhị tình.

THƠ TÌNH CHO BẠN TRẺ

(Xuân Quỳnh)

Vẫn con đường, vạt cỏ tuổi mười lăm

Mặt hồ rộng, gió đùa qua kẽ lá

Lời tình tự trăm lần trên ghế đá

Biết lời nào giả dối với lời yêu...

Tôi đã qua biết mấy buổi chiều

Bao hồi hộp, lo âu và hạnh phúc

Tôi trăn trở nhiều đêm cùng hoa cúc

Đợi tiếng gà đánh thức sự bình yên

Dòng sông này, bãi cát, cánh buồm quen

Hoa lau trắng suốt một thời quá khứ

Tôi đã đi đến tận cùng xứ sở

Đến tận cùng đau đớn, đến tình yêu

Buổi chiều này sặc sỡ như thêu

Muôn màu áo trong hoàng hôn rạng rỡ

Bàn tay ấm, mái tóc mềm buông xoã

Ánh mắt nhìn như chấp cả vô biên

Chẳng có thời gian, chẳng có không gian

Chỉ tuổi trẻ, chỉ tình yêu vĩnh viễn.

Người mới đến những nơi tôi từng đến

Lại con đường vạt cỏ tuổi mười lăm

Lại hàng cây nghe tiếng thì thầm

Lời thành thật, dối lừa trên ghế đá...

Nào hạnh phúc, nào là đổ vỡ

Tôi thấy lòng lo sợ không đâu

Muốn giãi bày cùng ai đó đôi câu

Về tất cả những gì tôi sẽ trải

Mong rút ngắn dặm đường xa ngái

Để cho người tới đích bớt gian truân

Bao khổ đau, sung sướng đời mình

Xin tặng bạn làm bước thang hạnh phúc

Nhưng tôi biết chẳng giúp gì ai được

Những vui buồn muôn thuở cứ đi qua

KHÚC MÙA THU

(Hồng Thanh Quang)

Đã biết ta giờ không trẻ nữa

Sao thương ai ở mãi cung Hằng

Lời nguyện cũ trên đầu như nguyệt quế

Chẳng chịu nhoà khi tới giữa mùa trăng

Tôi đã yêu như chết là hạnh phúc

Tôi đã quên mình chỉ để nghĩ về em

Người đàn bà giấu đêm vào trong tóc

Có điều chi em mải miết đi tìm ?

Tôi đã đến cùng em và tôi biết

Em cũng là như mọi người thôi

Nhưng chưa hết cuộc yêu tôi đã hiểu

Em ám ảnh tôi trọn một kiếp người

Ngay cả nếu âm thầm em hoá đá

Bầu lặng yên cũng đã vỡ rồi

Mênh mông quá khoảng trống này ai lấp

Khi thanh âm cũng bất lực như lời

Sẽ chỉ còn quầng thu thuở ấy

Nỗi cô đơn vằng vặc giữa trời

Người đàn bà giấu đêm vào trong tóc

Em tìm gì khi thất vọng về tôi ?

CHẲNG HIỂU NỮA RỒI

(Bùi Giáng)

Đi về trong cõi người ta

Em từng đã biết máu da thịt người

Yêu em-anh mỉm miệng cười

Em buồn vô tận điệu cười của anh

Vàng thau lẫn lộn chênh vênh

Làm sao phân biệt Sở Khành? Thúc Sinh?

Còn riêng Kim Trọng đầu tiên

Còn riêng Từ Hải uyên nguyên cuối cùng?

Chẳng nhe? Chẳng nhẽ cực cùng

Tình yêu tuyệt đối điệp trùng dở dang

Yêu nhau từ áng mây vàng

Xa nhau từ bữa trăng vàng rụng rơi

Anh đừng hỏi nữa anh ơi

Tâm tình nhi nữ khắp nơi tan tành

Yêu nhau một phút cũng đành

Miễn là phút ấy chân thành yêu nhau

LÁ THU

(Lưu Quang Vũ)

Quán cà phê dưới gầm xe lửa

Hạt mưa đen rơi trên ô kính vỡ

Ngón tay dài trong bóng tối run run

Lá đầu thu xao xác bên đường

Trời chuyển gió sắp quay cuồng bão lớn

Điều tôi nói phải chăng là quá muộn

Em u buồn em có nhận hay không

Em gầy như huệ trắng xanh

Ngọn lửa nhỏ giữa hai vực thẳm

Em tê dại em âm thầm kiêu hãnh

Em cô đơn như biển lạ lùng ơi

Đi tìm nhau suốt đời

Sao bây giờ mới gặp

Khi mặt đất mênh mông đầy biến loạn

Khi bước chân lầm lạc

Khi con người giết nhau

Những lá thư không biết gửi về đâu

Những hải cảng không có tàu cặp bến

Quen thất vọng tôi hồ nghi mọi chuyện

Tìm trong mắt em náo động những chân trời

Ngõ phố dài hôm ấy mưa rơi

Đã xa vắng trên mặt đường ướt lạnh

Tóc em rối và áo em đỏ thắm

Những bức tranh nổi gió ở trên tường

Hoa cúc vàng - nỗi nhớ của hoàng hôn

Những dãy phố những con thuyền phiêu bạt

Những người con gái con trai im lặng

Mắt mở to trong nắng thẳm mong chờ

Thế giới xanh xao những sự thực gầy gò

Em đã đập vỡ ra từng mảnh

Giấu sôi sục trong những đường nét lạnh

Em đi tìm thế giới của riêng em

Tình yêu và nỗi khổ của riêng em

Niềm tin lớn giữa cuộc đời vô lý

Nghĩ về em bao buổi chiều lặng lẽ

Tìm trong em bao khát vọng không ngờ

Môi tôi run những lời nói dại khờ

Em ẩn hiện sao còn xa lạ thế

Tôi ảo tưởng quá nhiều ư? Có lẽ

Em cần gì gió lốc của đời tôi.

Mai em đi mùa hạ cũng qua rồi

Tôi ở lại một mình trên phố vắng

Hoa cúc rồi chiều xuân nào tôi đến

Chẳng gặp em - chỉ màu hoa vàng rực

Đêm nay về đốt lửa giữa hồn tôi

Đêm phòng không tiếng nổ vỡ khắp trời

Thời đau khổ chung quanh đều đổ nát

Nỗi cô độc đen ngòm như miệng vực

Tôi muốn đi tới đích cùng em

Tôi phải đi tới đích cùng em

Lòng tôi như buổi sớm vẫn nguyên lành

Em nhận lấy, em đừng e ngại mãi

Tôi tan nát kinh hoàng sợ hãi

Em cô đơn rồ dại của tôi ơi.

RỒI SẼ CÓ MỘT NGÀY TA HIỂU ĐƯỢC

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được
Sự khác nhau tinh tế giữa hai điều
Một thứ là cái nắm tay thật chặt
Và gông xiềng mà ngỡ đó là yêu.

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được
Yêu không hề là dựa dẫm hoàn toàn
Và nếu có một đồng hành dai dẳng
Thì cũng chưa ai chắc sẽ bình an.

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được
Hôn nhau không có nghĩa ký hợp đồng
Những món quà không hề là tín vật
Hôn và quà đâu có nghĩa là xong.

Rồi sẽ có một ngày ta chấp nhận
“Mình đã thua” theo cách một quý bà
Mắt thẳng nhìn, đầu ngẩng cao đĩnh đạc
Chứ không như một đứa trẻ lu loa.

Rồi sẽ có một ngày ta biết cách
Chọn ngay cho mình những nẻo yên vui
Ai biết được lỡ ngày mai bất trắc
Chuyện tương lai thì quá dễ thay dời.

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được
Nắng ngoài kia dù lấp lánh niềm vui
Rồi nó cũng sẽ làm mình bỏng rát
Lỡ khi ta say ngủ dưới mặt trời.

Rồi sẽ có một ngày ta biết cách
Tự trồng nên cả một mảnh vườn xinh
Thay vì cứ buồn sầu chờ ai đó
Hái dăm hoa rồi mang đến cho mình.

Rồi sẽ đến một ngày ta hiểu được 
Dù lòng ta có tha thiết thế nào 
Người cứ vẫn lạnh lùng không cảm động
Vậy thì thôi, chứ còn biết làm sao.

Rồi sẽ đến một ngày ta thấu suốt 
Một người kia dù có tốt cách gì
Cũng có lúc sẽ làm mình đau đớn 
Và mình cần phải học cách quên đi.

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được 
Một lần sai ôi mất cả thành trì
Mối giao tình xây nhiều năm khó nhọc 
Chút sai lầm là có thể tan đi.

Rồi sẽ có một ngày ta thấu rõ 
Bạn bè kia không máu mủ ruột rà 
Nhưng họ là anh em mình có được 
Mà chả cần xin xỏ ở mẹ cha.

Rồi sẽ có một ngày ta chấp nhận
Bạn đổi thay là một chuyện rất thường 
Ai mà chẳng có khi này khi khác
Chả lẽ rồi mình đổi bạn mình luôn?

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được 
Chính ta nên là bạn tốt của mình 
Vì những người trong đời ta yêu nhất 
Chẳng bên ta trên mọi nẻo hành trình.

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được 
Đời sống kia dẫu cay đắng thế nào 
Thì mình cũng chả nên hùa theo nó
Mà quên đem gieo xuống chút ngọt ngào…

Rồi sẽ có một ngày ta hiểu được
Qua đớn đau, mình mạnh mẽ chừng nào
Ta sẽ hiểu, và rồi ta sẽ hiểu
Mọi chuyện đời qua những cuộc ly tao.

(Nguyễn Thiên Ngân  lược dịch từ bài thơ “After a while you learn…” của Veronica A. Shoffstall.)





TÌNH YÊU KHÔNG SỞ HỮU


Anh như cái bình rỗng vỡ đáy

Không chứa không đựng
Anh thông với mênh mông
Em như hoa ngoài đồng
Nở một mình trong gió
Em yêu tự do, nên chẳng cắm vào bình
Nầy anh yêu
Dù mọi thứ đều rỗng và không nhưng vẫn còn cái bình
Em yêu cái bình vỡ đáy
Anh mê say cái hoa ngoài đồng
Nhưng tình yêu lớn hơn mênh mông

Nên không cần sở hữu
                                              (Ba Gàn)