Ở quán cafe của tuổi trẻ lạc lối

Quán café của tuổi trẻ lạc lối? Tại sao?

Vì ở nơi ấy, “phố dẫn thẳng tới bầu trời, như thể dẫn tới một rìa vách đá” (Modiano).

Bởi vì cô, Louki, luôn muốn gọt đi những cạnh sắc của nỗi cô đơn, luôn muốn trốn vào đám đông, luôn muốn ẩn mình ở góc xa nhất của một quán café tối. Mọi người đọc sách – cô đọc, mọi người uống rượu – cô uống, mọi người chuyện phiếm - cô góp lời..., tất cả chỉ để được yên ổn với nỗi cô độc của mình. Nhưng ngay cả khi như vậy – mặc cho cô xoay xở và ngụy trang bằng mọi cách - cô vẫn không thoát khỏi những đôi mắt bám riết lấy cô, chằm chằm nhìn vào nội tâm cô, quá khứ và hiện tại của cô, biết rõ từng bước chân hay từng màu áo hay từng hơi thở của cô. Cô vẫn khác biệt, vẫn lạc lõng. Nhưng sự lạc lõng với người khác không quan trọng bằng sự lạc lõng với chính mình.

"Lạc lối" thực sự chỉ bắt đầu khi cô không thể nắm bắt được sự hiện hữu của bản thân cô, cô trôi dạt bên lề mọi sự, tâm trí cô luôn trượt ra ngoài thực tại, như một kẻ luôn đi vào đường ngược chiều. Chỉ có ký ức (mặc dù đứt đoạn) là vẫn sống động, vẫn cựa quậy, vẫn thở, vẫn thức. Ngay cả chuyện bị cảnh sát bắt vì lang thang ngoài đường giữa đêm, qua tấm màng lọc của cô, cũng thật đẹp và thú vị nhường nào.

Tồn tại của cô vừa mỏng dẹt vừa trống hoác, sền sệt và bám dính như một thứ hồ loãng – nó cho cô vừa nhiều lại vừa ít cơ hội để vẫy vùng, để thở. Nó là căn phòng chật chội tầng sáu nơi cô vẫn trốn khỏi hằng đêm mỗi khi mẹ vắng nhà, nó là tầng trệt ngột ngạt khi cô sống với anh chồng đáng thương, nó là quán cà phê Le Condé u tối kì dị mà có một thời cô đã đến mỗi ngày… Cô là người luôn chực rời đi, ra đi, thoát bỏ những “điểm cố định” mà người khác gắng khuôn cô vào để định vị, để xác lập cho cô một diện mạo, một đánh giá nào đó… Cô không thuộc về một căn phòng, một văn phòng, một tòa nhà, một công sở nào cả. Cô không phải là một biệt hiệu người ta chép lên cuốn sổ tiệm café, cô không phải là dòng chữ ghi trong sổ đen cảnh sát, cô không phải là một cái tên trong cuốn hộ tịch, không phải một con số, không phải Jacquelin, không phải Louki…  Mặc dù, cô có thể là tất cả những cái đó, nhưng cùng lúc, cô vẫn luôn là một ai đó khác. Trong khi ở một nơi nào đó thì cô luôn vẫn ở một chốn khác. Có tất cả bốn người thay nhau xưng tôi kể chuyện về cô trong cuốn sách, nhưng rút cuộc, cô vẫn chỉ là những mảnh ghép mong manh vụn vặt, bay lả tả trong ký ức của những người xa lạ.

Rồi, sau tất cả những điều đó, sự lạc lối của tuổi trẻ vẫn đẹp lắm, đẹp vô cùng. Nó cho họ những chân trời khác, những khí quyển khác, những bờ bến khác... Giống như những gì Vàng Anh đã kể trong Khi người ta trẻ: chỉ có tuổi trẻ mới cho phép người ta ít nghĩ đến sự đánh đổi, sự cân đo nặng nhẹ, thiệt hơn, để dám dấn thân, dám sống cho mình, dám trải nghiệm, dám lầm lạc, vấp váp, bế tắc, cuồng nộ, dám nếm thử tất cả mọi mùi vị của cuộc đời…

Tôi yêu cách Modiano viết về một con người, vừa tỉ mỉ lại vừa lơ đãng, vừa day dứt lại vừa nhẹ nhõm, vừa cay đắng vừa dịu dàng, vừa nghiêm trang vừa hài hước…, là một thứ bóng tối lặng lẽ dâng lên trên những ngõ nhỏ Paris, nơi ánh sáng cứ chòng chành từ lề này sang lề bên kia con đường rồi cuối cùng cũng tan hẳn vào đêm, nhường chỗ cho một nỗi buồn vô tận.

[Viết nhảm ở cafe Mai - quán café của tuổi già lạc lối ^^]